۱۰ تفاوت جالب بین مدیریت و ریاست

ما واژه های مدیریت و ریاست و مدیر و رییس را بسیار شنیده‌ایم ولی آیا هیچگاه پرسیده‌ایم بین این دو چه تفاوت‌هایی وجود دارد؟

اگر در همین ابتدای مقاله بخواهم تفاوت مدیر و رئیس را توضیح دهم، باید بگویم که مدیر یک پدر مهربان و رییس یک ناپدری نامهربان است! البته جای صحبت زیادی درباره این موضوع وجود دارد. اما اصلا چرا باید تفاوت مدیریت و ریاست را بدانیم؟ چه اهمیتی دارد که در سازمان مدیر باشیم یا رییس؟

در این مقاله من تفاوت‌های مدیر و رییس را برای شما روشن می‌کنم. بعد از آن به اهمیت حضور مدیر در سازمان پی می‌برید و خودتان هم تلاش می‌کنید به جای رییس، مدیر خوب باشد. 

منظور از مدیریت و ریاست چیست؟

ابتدا باید مفهوم هر دو عبارت را توضیح دهیم. مدیریت خلق و تولید روش‌های مدون و قابل قبول با توجه به شرایط و محدودیت‌های موجود برای رسیدن به هدف است. یعنی هدف تعریف می‌شود و این مدیر است که با توجه به تمام محدودیت‌های سازمانش و با توجه به شرایطی که در آن قرار دارد، شروع به هدایت سازمان می‌کند. یک مدیر برای رسیدن به هدف سازمان روش‌های جدید همراه با خلاقیت‌های پایدار خلق می‌کند.

اما در ریاست، فرد تنها به حفظ و نگهداری و نظم و ترتیب دادن به وضعیت موجود می پردازد. خلاقیت و آفرینشی در آن دیده نمی شود. شرایط هرچه که باشد، رییس درجا می زند و تلاش می کند شرایط را همانگونه که هست حفظ کند. بنابراین سازمان حرکتی رو به جلو ندارد. اکنون با کمی فکر کردن می‌توانید تشخیص دهید که بارها و بارها در اطراف خود مدیریت و ریاست را دیده‌اید و تفاوت‌های آن‌ها را احساس کرده‌اید.

۱۰ تفاوت مدیریت و ریاست

1. رییس فقط امر و نهی می‌کند. مدیر به صورت مداوم با پرسنل خود در تعامل است و از نظرات آن‌ها برای تصمیم‌گیری بهره‌ می‌برد.
2. رییس بازخوردها را دریافت و تنبیه می‌کند اما مدیر بازخوردهای را دریافت و اشتباهات را تحلیل می‌کند تا بتواند راه حلی برای آن پیدا کند.
3. رییس برای نگهداری وضع موجود از اهرم زور گاهی بهره می‌برد ولی مدیر اهرمی به نام زور را نمی شناسد. این یک تفاوت مدیریت و ریاست، بسیار کلیدی است.
4. رییس جبهه می‌گیرد ولی مدیر مشاوره می‌دهد.

5. رییس وابسته به قدرت است اما مدیر به اعتماد کارکنان وابستگی دارد.
6. رییس توقع احترام دارد اما مدیر احترام را به دست می‌آورد.
7. رییس ترس ایجاد می کند اما مدیر حس اعتماد را اشاعه می‌دهد.
8. رییس دنبال خطاکار میگردد اما مدیر دنبال حل اشتباه است. این تفاوت مدیریت و ریاست میزان پیشرفت سازمان و حل مشکلات را تعیین می‌کند.
9. رییس تنها از توانایی‌های کارمندان بهره می‌برد و فرصتی برای رشد آن‌ها فراهم نمی‌کند. مدیر به کارمندان بال و پر می‌دهد و فرصت رشد و پیشرفت را برایشان فراهم می‌کند.
10. رییس کاری نمی‌کند و تنها دستور می‌دهد. در نهایت نیز می‌گوید: «من موفق شدم». مدیر به همراه تیم کار می‌کند و حتی ممکن است خودش اولین نفر برای تجربه‌های جدید باشد. در نهایت نیز موفقیت را به نام تیم می‌زند.

رییس بالاتر است یا مدیر؟

این موضوع بستگی به سازمان دارد. برخی از سازمان‌ها قصد پیشرفت ندارند. مثلا یک شعبه از بانک نیازی به رشد و پیشرفت ندارد. بنابراین یک رییس نیز می‌تواند از پس مسئولیت‌های شعبه برآید و کارمندان را نظم بدهد.

در مقابل یک شغل استارتاپی به یک مدیر تمام عیار نیاز دارد. این فرد باید پا به پای سازمان خود با چالش‌ها روبرو شود. حتی گاهی لازم است بیشتر از کارمندان کار کند. او باید تمام ویژگی‌های یک مدیر که در این زمینه بیان کردیم را داشته باشد.

با دانستن تفاوت‌های بین مدیریت و ریاست، شاید شما پاسخ مشابهی به سوال رییس بالاتر است یا مدیر داشته باشید. مدیر توانمندی‌های بیشتری دارد و قاعدتا باید رتبه‌ای بالاتر از رییس داشته باشد. اما این موضوع به دلیل ضعف مدیریتی در تمام سازمان‌های صادق نیست.

تأثیر تفاوت مدیر و رئیس روی کارکنان سازمان

بین سازمانی که توسط یک رییس کنترل می‌شود و سازمانی که یک مدیر آن را هدایت می‌کند، تفاوت‌های بسیاری وجود دارد. تفاوت مدیر و رییس در سازمان‌هایشان هم کاملا مشهود است؛ سازمان یک مدیر پویاست و کارمندان در آن با انگیزه فعالیت می‌کنند و برای رشد سازمان تلاش بسیاری انجام می‌دهند. در مقابل سازمان یک رییس، پویایی خود را از دست می‌دهد، کارمندان چیزی اضافه بر وظیفه‌شان انجام نمی‌دهند و فقط برای حقوق آخر ماه در سازمان باقی می‌مانند. البته نرخ خروج کارکنان در سازمان‌هایی که به این شیوه کنترل می‌شوند، بیشتر از سازمان‌هایی است که به جای رییس، مدیر دارند.

در ادامه به چند مورد مهم درباره تأثیر تفاوت مدیر و رییس روی کارکنان سازمان اشاره می‌کنیم.

• کارمندانی که با مدیر کار می‌کنند، برای انجام نقش‌هایشان آزادی عمل دارند و می‌توانند کارها را به شیوه‌ای که می‌دانند بهتر است، انجام بدهند. کارمندانی که توسط رییس کنترل می‌شوند، مو به مو از رییس دستور می‌گیرند و خودشان تصمیم‌گیرنده نیستند.
• کارمندان می‌توانند مشکلاتشان را به مدیر بگویند و امیدوار باشند که او کاری که از دستش برآید را برای آن‌ها انجام می‌دهد. در مقابل، هیچ کارمندی با رییس درباره چالش‌های موجود در سازمان صحبت نمی‌کند؛ زیرا می‌داند رییس انعطاف‌پذیر نیست و احتمال اینکه او را اخراج کند، وجود دارد.
• در سازمان‌هایی که توسط مدیر هدایت می‌شوند، برابری وجود دارد و هرکسی بر اساس شایستگی‌هایش ترفیع می‌گیرد. در مقابل، روسا معمولا سمت‌های رده بالای سازمانی را به آشنایان یا کارمندان محبوبشان پیشنهاد می‌دهند.
• کارمندان می‌دانند در تمام بحران‌های سازمانی، مدیر همراهشان است و پا‌به‌پای آن‌ها برای بهبود اوضاع تلاش می‌کند. رییس در بحران‌ها هیچ ارتباطی با کارکنان ندارد، پشت میزش می‌نشیند و درب‌ اتاقش را می‌بندد و بعد از گذر از بحران ظاهر می‌شود.
• روسا همیشه در حال سرزنش کردن کارمندانشان هستند و همه تقصیرها را به گردن آن‌ها می‌اندازند. مدیران در جای خود سختگیر هستند، اما زمانی که مشکلی ایجاد می‌شود، به جای سرزنش و گشتن به دنبال مقصر برای حل مشکل تلاش می‌کنند. در نتیجه کارمندان از اشتباه کردن نمی‌ترسند.
• به طور کلی میزان رضایت شغلی، خلاقیت و تلاش کارکنان سازمان‌هایی که مدیر دارند، بیشتر است. آن‌ها حتی حاضرند بیشتر از وظایفشان انجام بدهند تا تشویق مدیرشان را به دست آورند. تفاوت مدیر و رییس با ورود به سازمان و دیدن روحیه کارکنان مشخص می‌شود!

تفاوت مدیر و رئیس در چارت سازمانی چیست؟

تفاوت مدیر و رییس در چارت سازمانی به فعالیت شرکت و استراتژی‌ها و برنامه‌های آن بستگی دارد. آنچه که ما درباره تفاوت مدیریت و ریاست گفتیم، به تفاوت‌های مفهومی و رفتاری افراد برمی‌گردد. مدیر عامل یک سازمان می‌تواند مدیر باشد و ویژگی‌های مدیریتی حرفه‌ای باشد یا اینکه رییس باشد و کارهایش را با اجبار و تهدید کارمندان پیش ببرد. پس تفاوت مدیر و رییس در چارت سازمانی، مشهود نیست.

البته باید توجه داشته باشید که مدیریت انواع مختلفی دارد و در یک سازمان ممکن است چند پوزیشن مدیریتی وجود داشته باشد؛ مدیر مالی، مدیر منابع انسانی، مدیر بازاریابی و مدیر فروش چند مورد از انواع مدیریت هستند که در مقاله‌ای مجزا به صورت کامل درباره آن‌ها توضیح داده‌ایم.

جمع بندی؛ با شناخت تفاوت مدیر و رئیس، تصمیم دارید کدام باشید؟

در این میان مدیران قوی و ضعیف و همچنین روسای قوی و ضعیف نیز وجود دارند.

متاسفانه بسیار دیده می شود که مدیران تبدیل به رییس شده‌اند و جایگاه خود را فراموش کرده‌اند. شاید ریاست کار ساده‌تری نسبت به مدیریت باشد. اما تفاوت رییس و مدیر در ارتباطات آن‌ها مشخص می‌شود. جایی که همه افراد به مدیر علاقه دارند، اما هیچ ارتباط دوستانه‌ای با رییس خود برقرار نمی‌کنند.

اکنون شما تفاوت بین مدیر و رییس را می‌دانید. حال تصمیم بگیرید می خواهید مدیر باشید یا رییس ؟؟؟ کدام برای شما لذت بخش‌تر است ؟؟؟ شاید ریاست لذت زیادی دارد که همه اطراف ما را رییس فرا گرفته است. کاش کمی مدیر می دیدیم!

اگر نظر یا تجربه‌ای درباره مدیریت و ریاست دارید یا سوالی برایتان به وجود آمده است، می‌توانید در بخش نظرات کامنت بگذارید.