در سازمانهای عادی کارمندان تنها ۵۰ درصد از توان خود را برای انجام کارها صرف میکنند. مابقی نیروی آنها صرف کارهای حاشیهای مانند گپ و گفت، گشت و گزار در اینترنت و اتلاف وقت میشود. ایجاد انگیزه در کارکنان باعث میشود سازمان شما جزو سازمانهای عادی نباشد و منابع انسانی، با حداکثر توان در راستای رسیدن به اهداف شخصی و سازمانی کار کنند. البته نقش مدیران در ایجاد انگیزه کارکنان بسیار مهم است.
ایجاد انگیزه و افزایش عملکرد به شما کمک میکند از حداکثر پتانسیلی که هزینه آن را پرداخت کردهاید، استفاده کنید. منظور از این پتناسیل، توانایی منابع انسانی مجموعه است. به یاد داشته باشید که برای عملکرد بهتر نیروی انسانی، آنها علاوه بر شرایط کاری خوب، باید از نظر روانی نیز تغذیه شوند. در این مقاله اصول و روشهای ایجاد انگیزه در کارکنان را به صورت کامل بررسی کردهایم.
تفاوت کارکنان با انگیزه بالا با کارمندان بیانگیزه چیست؟
یک مدیر حرفهای باید بتواند میزان انگیزه کارکنان را تشخیص دهد و در صورت نیاز برای ایجاد انگیزه در کارکنان سازمان اقدام کند. فهمیدن این موضوع بسیار ساده است. چرا که میزان انگیزه درونی افراد با عملکرد آنها ارتباط مستقیم دارد. در ادامه به مهمترین نشانههای افراد با انگیزه و بدون انگیزه اشاره کردهایم و به شما خواهیم آموخت که چگونه می توان در کارکنان انگیزه ایجاد کرد.
نشانه های بی انگیزگی کارکنان
- بهره وری پایین آمده است
- کارکنان خسته شده اند
- اشتباهات زیاد شده است
- سهل انگاری ها زیاد شده است
- کیفیت محصولات و خدمات هم پایین آمده است
نشانه های انگیزه بالا در کارکنان
- تعهد به نتایج و مسئولیت کارها
- شایعه پراکنی در سازمان خیلی کم است
- جابجایی و ترک کار کارکنان بسیار پایین است
- خلاقیت و قوه ی ابتکار در حل مسائل بسیار و محیطی پویا وجود دارد
- همکاری بین افراد در سطح عالی وجود دارد
- کارکنان بهترین خدمات را عرضه می کنند
تشخیص اینکه یک کارمند انگیزه کافی دارد یا خیر، به تنهایی کافی نیست. شما به عنوان مدیر بعد از فهمیدن این موضوع باید برنامهای بچینید تا باعث ایجاد انگیزه در کارکنان بی انگیزه و حفظ آن در افراد با انگیزه مجموعه شوید. آموزش حرفهای در این زمینه میتواند یک سرمایه گذاری ایده آل برای شما باشد. چرا که افزایش انگیزه به معنی افزایش بازدهی منابع انسانی و افزایش چشمگیر سودآوری سازمان خواهد بود.
برای اطلاع از سرفصلهای آموزشی و آشنایی با کارگاه انگیزه بخشی به کارکنان روی لینک کلیک کنید.
افزایش انگیزه کارمندان و ارتباط آن با عضله اراده انسان
افزایش انگیزه کارمندان یکی از دغدغه های مدیران امروز است. در این ویدیو آقای مهندس ارشیا دکامی، توضیحات جالبی در مورد عضله اراده انسانها و ارتباط آن با ایجاد انگیزه در کارکنان داده است.
اصول ایجاد انگیزه در کارکنان
اصول ایجاد انگیزه کارکنان را میتوان در چهار مورد خلاصه کرد. در ادامه درباره هر یک از این اصول برای ایجاد انگیزه در کارکنان توضیح میدهیم.
۱- حذف موانع ایجاد انگیزه
در بسیاری از موارد، ترس علت اصلی بیانگیزگی کارمندان در محیط کار است. آنها میترسند در کارهای خود شکست بخورند یا در صورت اشتباه کردن، مورد سرزنش و نکوهش قرار گیرند. پس برای ایجاد انگیزه باید ترس از شکست را از کارمندان دور کنید و از آنها بخواهید ایدههایشان را امتحان کنند. به آنها نشان دهید حتی اگر موفق نشدند نیز میتوانند فرصت دوبارهای از شما بگیرند و باز هم امتحان کنند.
۲- تعامل و ارتباط صحیح بین مدیر و کارمند
ارتباط دوستانه و همراهی اعضای مختلف یک سازمان با یکدیگر مهمترین علت ایجاد وفاداری در کارمندان است. دوست داشتن مدیر و سازمان یکی از مهمترین اصول ایجاد انگیزه در کارکنان است. از طرف دیگر، ارتباطات اجتماعی یکی از مهمترین نیازهای ارتباطی ما انسانهاست. تأمین این نیاز نیز میتواند باعث انگیزش فردی و جمعی در افراد شود. زمانی که کارها به صورت گروهی انجام میشوند و مدیر نیز در کنار کارکنان در روند پروژه همراه است، کارمندان انگیزه بیشتری دارند و در نتیجه با بازدهی بالاتری کار میکنند.
۳- هدف و ارزشمندی
احتمالا برای شما هم پیش آمده است که برای دریافت یک امضا وارد ادارهای شده باشید. کارمندان مدام شما را از این اتاق به اتاق دیگر هدایت میکنند. شاید از میان ده کارمندی که میبینید حتی یک نفر هم با رغبت و انگیزه زیاد کار شما را انجام ندهد. دلیل اصلی این موضوع هم یک چیز است؛ عدم وجود هدف! آیا واقعا لازم است ارباب رجوع برای دریافت یک امضا با ده نفر ملاقات کند؟ وقتی اعضای یک سازمان هدفی نداشته باشند کم کم احساس میکنند کاری که انجام میدهند ارزشی ندارد و بیانگیزه میشوند.
پس وظیفه شما به عنوان مدیر این است که برای کارمندان هدف تعیین کنید و به آنها احساس ارزشمندی بدهید. کاری کنید که متوجه اهمیت نقش خود در سازمان شما بشوند. این موضوع نیز از دیگر اصول ایجاد انگیزه در کارکنان است.
۴- تصور افراد درباره خودشان
همه افراد خودشان برای خودشان انگیزه ایجاد میکنند. برای اینکه بتوانند این کار را انجام دهند به دو فاکتور عزت نفس و اعتماد به نفس نیاز دارند. تا زمانی که فردی خودش را (با تمام خطاها و دستاوردها) نپذیرد و دوست نداشته باشد، نمیتواند انگیزهای برای انجام کارها در خود ایجاد کند. بنابراین باید به میزان اعتماد به نفس و عزت نفس افراد نیز توجه داشته باشید.
عوامل ایجاد انگیزه در کارکنان و افزایش انگیزه در کار
با توجه به اصولی که در قسمتهای قبلی بیان کردیم، اکنون تاحدودی میدانید که چه چیزی باعث ایجاد انگیزه در کارکنان میشود. اما برای درک بهتر لیستی جمع بندی شده از عوامل ایجاد و افزایش انگیزه در کارکنان بیان میکنیم.
- احساس مهم بودن نقش آنها در سازمان و تأثیرگذاری در زندگی مردم جامعه و ارائه خدمات به آنها
- داشتن رییسی ایده آل با ویژگیهایی نظیر عدالت، مهربانی، مسئولیت پذیری و صمیمیت
- تعامل و دوستی با سایر اعضای مجموعه
- مورد توجه قرار گرفتن توسط مدیران سازمان (مثلا اگر برنامه استراحتی برای اعضای سازمان خود در نظر بگیرید، به آنها نشان میدهید که برای سلامتیشان ارزش قائل هستید)
- شنونده بودن مافوقها و تلاش آنها برای حل مشکلات کارمندان
البته این عوامل ایجاد و افزایش انگیزه در کارکنان، تنها آنها را به عملکرد بهتر تشویق میکند. نکته مهمی که در این باره باید مورد توجه قرار بگیرد این است که انگیزه یک امر درونی است. یعنی افراد تنها خودشان میتوانند برای خودشان انگیزه ایجاد کنند. شما با فراهم کردن عوامل ایجاد و افزایش انگیزه در کارکنان، شرایطی ایجاد میکنید که استعداد و انگیزه کارمندان شکوفا شود.
چگونه انگیزه کارکنان را افزایش دهیم؟ (۱۰ راهکار کلیدی برای افزایش انگیزه)
ترفندها و راهکارهایی که برای افزایش انگیزه در کارکنان به کار میروند در سازمانهای مختلف متفاوت هستند. این تفاوت به ایدههای مدیران و طرز فکر و ارزشهای اعضای سازمان برمیگردد. شما تاکنون با اصول و عوامل ایجاد انگیزه در کارکنان آشنا شدید و میتوانید خودتان روشهایی برای ایجاد انگیزه در کارکنان انتخاب کنید. اما اگر هنوز دقیقا نمیدانید، چه باید بکنید ما پاسخ سوال «چگونه انگیزه کارکنان را افزایش دهیم» را در این بخش ارائه دادهایم. این راهکارها مثالهایی هستند که میتوانند برای پیدا کردن بهترین روش انگیزش در کارمندان شما را راهنمایی کنند. با ما همراه باشید تا با مهمترین اقدامات مدیران برای ایجاد انگیزه در کارکنان آشنا شوید.
۱- با ایجاد انگیزه در کارکنان ترس را از آنها دور کنید
همانطور که گفتیم ترس یکی از موانع ایجاد انگیزه در کارکنان است. پس یک مدیر باید سعی کند ترسها را از اعضای سازمان خود دور کند. برخی از رایجترین ترسهای کارمندان در موقعیتهای شغلی مختلف عبارتند از؛
- ترس از شکست
- ترس از اینکه مورد پذیرش مدیران واقع نشوند
- ترس از دست دادن شغل
- ترس از جایگزین شدن و تقلیل رتبه
- ترس رقابت
ترس مهمترین عاملی است که باعث ریشه کن شدن انگیزه در افراد میشود! پس اگر میخواهید مشکل بیانگیزگی کارکنان به صورت ریشهای حل شود، به آنها در روبرو شدن با ترسهایشان کمک کنید.
۲- به جای درخواست اطاعت، به آنها مسئولیت واگذار کنید.
هر زمان که از خود پرسیدید: چگونه انگیزه کارکنان را افزایش دهیم؟ به یاد این نکته بیفتید:
توجه به این نکته روشهای بسیاری برای ایجاد انگیزه در کارکنان را به شما یاد میدهد. سعی کنید به جای اینکه به کارمندان جزء به جزء درباره کارهایی که باید انجام دهند توضیح دهید، به آنها مسئولیت واگذار کنید. البته منظور این نیست که شفاف سازی انجام ندهید و چیزی از شرح وظایف به آنها نگویید. بلکه منظور این است که به آنها اجازه دهید بخشی از وظایفشان را با خلاقیت و به سبک خودشان انجام دهند و مدام مجبور به اطاعت از شما نباشند.
۳- نیازی نیست همه خطاها را تنبیه کنید.
وجود یک سیستم پاداش و تنبیه حرفهای در سازمان میتواند به ایجاد انگیزه در کارکنان کمک کند. پس اگر کارمندان سازمان شما بیانگیزه هستند و از خود میپرسید چگونه انگیزه کارکنان را افزایش دهیم، نگاهی به سیستم تنبیههای خود بیندازید. شاید آنها با کوچکترین اشتباهی مورد نکوهش قرار میگیرند و این موضوع باعث بیانگیزگی آنها شده است. برای تنبیه کارکنان به چند نکته توجه داشته باشید.
- ابتدا مطمئن شوید که کارمند دقیقا میداند که باید چه کاری را انجام دهد.
- فراموش نکنید که انسان ممکن الخطاست! پس اگر اشتباهات کوچک یا اشتباهاتی که بعد از مدتها ایجاد میشوند را ببخشید.
- اگر کارمند شما به دلیل وجود مشکلی خطا کرده است، نه تنها نباید او را تنبیه کنید، بلکه باید در حل مشکلش همراه او باشید.
۴- به رشد و پیشرفت کارمندان توجه داشته باشید.
برای استفاده از این روش نیز باید به این نکته توجه کنید: شما با انسانها کار میکنید، نه رباتها. شما باید اقدامات مختلفی انجام دهید تا به کارمندان نشان دهید برایشان ارزش قائل هستید و صرفا به چشم ماشین پولسازی به آنها نگاه نمیکنید.
انسانها در مسیر زندگی خود هیچوقت روی یک خط مستقیم حرکت نمیکنند. آنها یا در حال پیشرفت هستند و یا در حال پسرفت. حتی زمانی که خودشان تصور میکنند مسیر زندگی آنها یک خط مستقیم است، در واقع در حال پسرفت هستند. پس برای ایجاد انگیزه در کارکنان باید به آنها کمک کنید مهارتهای جدید یاد بگیرند، آموزش ببینند و رشد کنند. فراموش نکنید که آب راکد به مرداب تبدیل خواهد شد. آب را جاری کنید!
۵- محیط کاری مناسبی برای کارمندان فراهم کنید.
اینکه کار در محیطی فعال و پویا و در میان گروهی از افراد باانگیزه انجام شود، به ایجاد انگیزه در کارکنان کمک میکند. پس سعی کنید محیط کاری خود را به گونهای ایجاد کنید که کارمندان در آن احساس آرامش داشته باشند. برخی از ایدههایی که در این راستا میتوانید مورد استفاده قرار دهید را در ادامه بیان کردهایم.
- اتاق استراحت درست کنید و در آن تجهیزات مختلف اعم از وسایل پذیرایی و خوراکی و تجهیزات بازی قرار دهید. زمانی که کارمندان استراحت خوبی میان روز داشته باشند، با انگیزه بیشتری به کارهای بعد از ظهر خود خواهند رسید!
- برای هر تیم فضای منحصر به فردی در نظر بگیرید. اگر همه اعضای سازمان در کنار یکدیگر باشند، بینظمی ایجاد میشود. اگر هر فردی به تنهایی کار کند نیز خسته و منزوی خواهد شد. پس بهتر است برای هر تیم فضای منحصر به فردی ایجاد کنید تا در ضمن تعامل کارهایشان را انجام دهند. رعایت اصول کار تیمی باعث ایجاد انگیزه در کارکنان میشود.
- دکوراسیون مناسب برای فضا در نظر بگیرید. رنگها و دکوراسیون محیط تأثیر بسزایی در روحیه دارند و میتوانند باعث افزایش انگیزه در کارکنان مجموعه شما شوند.
۶- مدیر باشید، نه رییس!
یک مدیر کارمندان را هدایت میکند. باعث رشد آنها میشود و در واقع با یک تیم به هدف سازمان میرسد. اما یک رییس از کارمندان به عنوان ابزار استفاده میکند، به آنها اجازه پیشرفت نمیدهد و در نهایت به عنوان شخصی که سازمان را به اهدافش رسانده، معرفی میشود.
معمولا اعضای سازمان رییسها افرادی بیانگیزه هستند که کارهایشان را تنها از سر انجام وظیفه انجام میدهند. اما اعضای سازمان مدیران افراد مسئولیت پذیری هستند که وظایفشان را با علاقه انجام میدهند و برای تیم و اهداف سازمانی ارزش قائل هستند. مدیرها به خوبی میتوانند اقداماتی برای ایجاد انگیزه در کارکنان انجام دهند.
۷- با کارمندان صادق باشید و کاری کنید که به شما اعتماد داشته باشند.
رابطهای که کارمندان با مدیران دارند، نقش مهمی در ایجاد انگیزه برای کارکنان دارند. اگر هنوز به پاسخ پرسش چگونه انگیزه کارکنان را افزایش دهیم، نرسیدهاید به رابطهای که با کارمندان دارید، دقت کنید. اگر بین شما فضایی صمیمانه همراه با اعتماد، احترام و صداقت وجود ندارد، ریشه مشکل بیانگیزگی کارمندان در همین قسمت است. برای ایجاد انگیزه در کارکنان و اعتمادسازی تنها کافی است با آنها صادق باشید و به وعدههایی که میدهید، عمل کنید.
۸- زمانی را برای تفریح و استراحت در نظر بگیرید.
هر محیط کاری سالمی که در آن افراد با انگیزه کار میکنند، چاشنی هم دارد. افراد بخشی از زمان حضورشان در محل کار را به گپ و گفت و برقراری ارتباط با سایر افراد میگذرانند. ایجاد چنین فضایی میتواند در ایجاد انگیزه در کارکنان تأثیر داشته باشد.
البته باید توجه کنید که پنیر و نان جایگزین نان و پنیر نشود! یعنی کارمندان شما باید کار کنند و در خلال آن تفریح و گپ و گفت هم داشته باشند. آنها نباید تمام وقت مشغول گپ و گفت باشند و در میان آن کمی هم کار کنند! مدیریت این موضوع با شماست. کمک به حل مشکلات پیش آمده به ایجاد انگیزه در کارکنان کمک میکند.
حتی این مورد نیز به نکتهای که بارها بر آن تاکید کردیم، برمیگردد. شما با انسانها کار میکنید، نه رباتها! سعی کنید به حالات روحی کارمندان خود توجه کنید. اگر یکی از آنها در طول روز حس خوبی ندارد، به او کمک کنید. حداقل کاری که میتوانید انجام دهید این است که به او گوش دهید و پیشنهادهایی برای حل مشکلش به او ارائه دهید. به یاد داشته باشید که یکی از مهمترین عوامل ایجاد انگیزه در کارکنان این است که ببینند در سازمان مورد توجه واقع میشوند و همکارانشان همیشه سعی در کمک به آنها دارند.
۹- حرفهای مدیریت کنید
یک مدیر حرفهای کسی است که به راحتی میتواند به سوال چگونه انگیزه کارکنان را افزایش دهیم، پاسخ دهد. به یاد داشته باشید که کارمندان از شما به عنوان مدیر الگوبرداری میکنند. در واقع سازمان شما بازتابی از شخصیت خودتان است. اگر شما فردی باانگیزه باشید که مسئولیتهای خود را به صورت دقیق انجام میدهید، میتوانید اطمینان داشته باشید که سازمانتان نیز به همین صورت خواهد بود.
مهمترین ویژگیهای یک مدیر حرفهای که در ایجاد انگیزه در کارکنان موفق عمل میکند را در ادامه بیان کردهایم.
- یک مدیر حرفهای به موقع در محل کارش حضور دارد. او همیشه در کنار اعضای سازمان خود هست و پا به پای آنها کار میکند.
- یک مدیر حرفهای شکستهای سازمان را به خوبی مدیریت میکند. به کارمندان انگیزه میدهد، از شکست درس میگیرد و برای پیروزی دوباره تلاش میکند.
- یک مدیر حرفهای از تمام پتانسیل نیروهای انسانی خود بهره میگیرد. به همین دلیل حتی در تصمیمگیریهای مهم با اعضای سازمان خود مشورت میکند.
- مدیران حرفهای ارتباطی صمیمانه و بر پایه احترام با اعضای سازمان خود دارند.
- مدیران حرفهای برای ایجاد انگیزه در کارکنان آنها را در جمع تشویق و تکریم میکنند. اما در صورت نیاز به تنبیه و انتقاد، این کار را در خلوت و به دور از چشم دیگران انجام میدهند.
جمع بندی
اکنون با روشهای مختلف ایجاد انگیزه در کارکنان آشنا شدید. میدانید که باید ابتدا موانع ایجاد انگیزه را از پیش روی آنها بردارید، سپس ارتباط دوستانهای با آنها برقرار کنید و در نهایت ایجاد کنید که کارمندان در آن بتوانند برای خودشان انگیزه ایجاد کنند.
با انجام درست این کارها سازمان شما یک مجموعه عادی که نیروهای انسانی با ۵۰ درصد از توان خود کار میکنند، نیست. بلکه کارکنان مجموعه شما با حداکثر توان برای رسیدن به اهداف سازمانی تلاش خواهند کرد. اگر شما نیز راهکار یا تجربهای در زمینه ایجاد انگیزه برای کارکنان دارید، در بخش کامنتها با ما به اشتراک بگذارید.
اینکه چه چیزی باعث افزایش انگیزه در کار میشود رو به خوبی در این مقاله توضیح دادید. ممنون
خوشحالیم برای شما مفید بوده است
بسیار مفید و سازنده بود. از جناب آقای دکامی بینهایت سپاسگزارم .
به نظرم اگر موارد اشاره شده ابتدا توسط مدیران عالی سازمانها مورد توجه، پذیرش و عمل واقع بشه، میتونه در لایه های مدیران میانی سازنده تر و عملیاتی تر انجام بشه
خوشحالیم برای شما مفید بوده است
قطعا اجرای این موارد توسط مدیران ارشد ، اثر گذاری بیشتری خواهد داشت
تشکر از دکتر دکامی محبوب
عالی بود ممنونم
سپاس بیکران
دهمین مورد را نگفتین ؟؟!!
ولی مطالب فوق العاده بود.
سپاسگزارم
عالی بود.سپاس فروان
سلام خسته نباشید مطالبتون کاربردی و مفید بود سپاس
خیلی مفید بود
دقیقا ترس باعث بی انگیزکی در کارمندان میشه
تشکر از مطالب ارزنده شما
ممنون و متشکر از مطالب ارزنده شما
با تشکر ولی این روش ها در شرکت های خصوص ی می باشد و سازمان های دولتی صدق نمی کند
ممنون از مطالب ارزشمندتون
ابتدای مقاله فرمودید ۱۰ راهکار اما در مقاله شما ۹ راهکار رویت میشه
بسیار عالی