هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
نکات کاربردی مدیریت، توسعه کسب و کار
مشاور مدیر عامل کیست؟ ۱۸ شرح وظیفه ؛ حقوق
۲۹
آذر
آذر
مشاور مدیر عامل نه معاون مدیر عامل است و نه دستیار او! این موقعیت شغلی، با معاونت و دستیاری تفاوت دارد و به شیوه‌های مختلفی چون استخدامی یا فریلنس انجام میشود. مدیر عامل بالاترین مقام اجرایی سازمان است که باید درباره مسائل مختلف تصمیم‌گیری کند، روی فرایندهای گوناگون نظارت داشته باشد و تیم مدیران ارشد سازمان را نیز رهبری کند. گاهی انجام این وظایف آنقدر او را درگیر می‌کند که از تدوین استراتژی‌های بلند مدت برای افزایش سودآوری سازمان باز می‌ماند. در چنین موقعیت‌هایی حضور یک مشاور مدیر عامل، هم با سنگین وظایف را از دوشش برمی‌دارد و هم برای تمرکز روی چشم‌انداز بلند مدت به او کمک می‌کند.
اگر مشاوران و بلاگرهای زرد اینستاگرام را از دایره افراد حرفه‌ای حذف کنیم، می‌توانیم بگوییم که تبدیل شدن به مشاور مدیر عامل کار ساده‌ای نیست. اغلب افرادی که در چنین جایگاهی فعالیت دارند، سال‌ها تجربه کاری در حوزه‌های مرتبط داشته‌اند و دانش و تخصصی در این زمینه دارند که در طی زمان به دست آمده است. در این مقاله توضیح می‌دهیم مشاور مدیریت کیست، چه فعالیت‌هایی در سازمان انجام می‌دهد و چطور کار می‌کند.
آنچه در این مطلب خواهید خواند
پنهان
مشاور مدیرعامل کیست؟
مشاور مدیرعامل به انگلیسی CEO Consultant، فردی است که پیشنهادهایی برای بهبود سازمان در بخش‌های مختلف ارائه می‌دهد. این فرد معمولا راهکارهای احتمالی که باعث بهبود سازمان میشود را ارزیابی می‌کند و بهترین و قابل اجراترین موارد را به مدیر عامل اعلام می‌کند. سپس باهم درباره چگونگی اجرای این راهکارها مشورت می‌کنند.
مشاور باید رهنمودهایی برای کاهش هزینه‌ها، افزایش بازدهی، بروزرسانی محصولات و خدمات متناسب با نیاز مشتری، ارتقای نیروی انسانی، افزایش فروش، جلب رضایت مشتری، سود بیشتر، توسعه محصولات جدید و بهبود فرایندهای سازمانی ارائه بدهد. در واقع اگر سازمان مانند یک کشتی در حال حرکت در اقیانوس کسب و کار باشد، مشاور نقش مکانیک کشتی را برعهده دارد. او باید نقاط ضعف و مشکلات احتمالی را شناسایی کند، آن‌ها را پیش از اینکه به مشکل جدی تبدیل شوند از بین ببرد و روش‌هایی برای حرکت سریع‌تر به سمت مقصد ارائه بدهد.
گاهی اوقات مشاور مدیر عامل نمی‌تواند یک نفر باشد. در چنین مواقعی، یک تیم همراه مدیر عامل مجموعه هستند که هرکدام از آن‌ها، در زمینه خاصی تخصص دارند و در بخش مربوط به خودشان، راهکارهای لازم را ارائه می‌دهند. مثلا مشاور حقوقی، مسائل حقوقی شرکت را حل می‌کند و مشاور مالیاتی، راهکارهای کاهش یا پرداخت مالیات را ارائه می‌دهد. در نتیجه مشکلات هر بخش راحت‌تر شناسایی می‌شوند و برای هرکدام از آن‌ها، راه حلی تخصصی وجود خواهد داشت.
از آنجایی که استخدام یک تیم خبره از مشاوران مدیریتی هزینه بسیاری به دنبال دارد، شرکت‌های B2B راه‌اندازی شده‌اند که خدمات مشاوره را به کسب و کارهای مختلف ارائه می‌دهند. اولین کسی که شرکتی در این زمینه راه‌اندازی کرد، آرتور دی لیتل (Arthur D Little) بود که کمپانی آرتور دی را راه‌اندازی کرد. این کمپانی در زمینه ارائه خدمات مشاوره به کسب و کارها فعالیت دارد.
شرح وظایف مشاور مدیرعامل
وظایف مشاور مدیرعامل به معیارهای مختلفی بستگی دارد. نوع قرارداد این فرد با سازمان، نوع فعالیت سازمان و انتظارات مدیر عامل مهم‌ترین مواردی هستند که روی شرح وظایف مشاور مدیرعامل تأثیر می‌گذارند. البته نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که مشاور برخلاف آنچه تصور میشود، فقط پیشنهاد دهنده و ایده‌پرداز نیست. او باید در فرایند اجرای پیشنهادات هم دخیل باشد؛ حتی در بعضی از سازمان‌ها، مشاوران خودشان راهکارهای ارائه شده را اجرا می‌کنند و بر آن نظارت دارند.
در ادامه به تعدادی از مهم‌ترین شرح وظایف مشاور مدیرعامل اشاره می‌کنیم. این وظایف بین اکثر مشاوران در سازمان‌های مختلف مشترک هستند.
- جمع‌آوری اطلاعات درباره کسب و کار، محصولات و خدمات، متدهای مورد استفاده در بازاریابی، میزان فروش، میزان سودآوری و اطلاعاتی درباره مشتریان (این اطلاعات از مذاکره با مدیر عامل، صحبت با کارکنان و بررسی اسناد و مدارک به دست می‌آید)
- شناسایی نقاط ضعف و قوت سازمان و تلاش برای از بین بردن ضعف‌ها و تقویت قدرت‌ها
- ارائه راهکار برای بهبود عملکرد (راهکارها باید به صورت مکتوب به مدیر عامل ارائه شوند و در صورت نیاز در جلسه توجیهی مورد بحث قرار بگیرند)
- برآورد هزینه‌های مورد نیاز و چگونگی اجرای پیشنهادات و راهکارهای ارائه شده
- نظارت بر فرایند اجرای راهکارهای پیشنهادی
- ارزیابی نتیجه به دست آمده از اجرای راهکارها
- پیاده‌سازی سیستم‌های مورد نیاز سازمان مانند CRM
- کمک به مدیریت و ذخیره‌سازی اطلاعات مهم سازمان
- شرکت در جلسات مدیر عامل با سایر افراد مانند شرکای تجاری برای شناخت بیشتر این افراد، بررسی پیشنهادات ارائه شده در جلسات و راهنمایی مدیر عامل در این زمینه‌ها
- ارائه ایده‌های جدید برای رشد و سودآوری
- بهینه‌سازی فرایندها و بهبود ساختار داخلی شرکت
- تحلیل رقبا و ارائه پیشنهادهایی برای ایجاد مزیت‌های رقابتی و به دست آوردن سهم بیشتری از بازار
- بررسی نیاز مشتریان و پیدا کردن راهکارهایی برای برآوردن این نیازها
- مشاوره در زمینه تدوین استراتژی‌ها و برنامه‌های بلند مدت سازمانی
- کمک به تعیین شاخص‌های ارزیابی عملکرد برای فرایندهای سازمانی و نیروی انسانی
- مشاوره در زمینه شناخت بیشتر شرکای تجاری، مشتریان و سرمایه‌گذاران
- مشاوره هنگام عقد قراردادهای مختلف و کمک به شفاف‌سازی مفاد قرارداد
- اطلاع‌رسانی قوانین، مقررات و استانداردهای مربوطه به مدیر عامل
آیا در همه سازمان‌ها، مدیر عامل به مشاور نیاز دارد؟
تصمیم‌گیری درباره اینکه مدیر عامل به مشاور نیاز دارد یا خیر، برعهده خود او و هیئت مدیره است. در سازمان‌های کوچک، معمولا این موقعیت شغلی تعریف نمی‌شود. اما اگر مدیر عامل در برخی از چالش‌های سازمان به راهنمایی افراد متخصص نیاز داشته باشد، می‌تواند به صورت ساعتی از افراد متخصص مشاوره بگیرد. شما به عنوان مدیر عامل باید با توجه به شرایط و چالش‌های موجود در سازمان، فعالیت‌هایی که برعهده خودتان قرار دارد و برنامه‌هایی که برای آینده سازمان تدوین کرده‌اید، مشخص کنید که آیا به یک مشاور نیاز دارید یا خیر.
حوزه‌های مشاوره مدیریت
یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص اینکه به مشاور مدیر عامل نیاز دارید یا خیر، این است که با حوزه فعالیت این افراد آشنا باشید. مهم‌ترین حوزه‌های مشاوره مدیریت عبارت است از:
- بازاریابی و فروش: تنوع روش‌های بازاریابی و تدوین استراتژی‌های مناسب برای افزایش فروش
- مدیریت منابع انسانی: برنامه‌ریزی برای آموزش کارکنان، تعیین شیوه تنظیم و پرداخت حقوق، پاداش و تنبیه و جذب و استخدام
- بهینه‌سازی فرایندها: حذف فعالیت‌های اضافه از فرایندهای سازمانی و رسیدن به خروجی نهایی با صرف منابع کم‌تر
- طراحی: طراحی سازه، محصولات جدید یا سیستم‌های مدیریت مشتری
اگر هرکدام از بخش‌های بالا در سازمان شما وجود دارد و تصور می‌کنید که چالشی در آن ایجاد شده یا می‌تواند عملکرد بهتری از خود نشان بدهد، استخدام مشاور مدیر عامل به شما کمک می‌کند سریع‌تر به برنامه‌هایتان برسید و راهکار حل مشکلات را پیدا کنید.
مهارت‌های مورد نیاز برای مشاور مدیر عامل
مشاور مدیر عامل ، فردی از است که بیرون به کسب و کار نگاه می‌کند. در نتیجه می‌تواند چشم‌انداز جامع‌تری نسبت به سازمان داشته باشد و مشکلاتی که فعالان داخل سازمان پیدا نکرده‌اند را بیابد و برای آن‌ها چاره‌ای بیندیشد. البته این تنها نقش مشاور نیست. او همچنین باید وارد جزئیات فرایندهای سازمان، مدیریت منابع انسانی، ارتباط با مشتریان و توسعه محصولات شود، ضعف‌های کوچک موجود در این بخش‌ها را هم پیدا کند و به مدیر عامل نشان بدهد. پس این فرد باید ذهن قدرتمندی برای تحلیل موقعیت‌های مختلف و فکر کردن به جنبه‌های مختلف داشته باشد.
در کنار ذهن قدرتمند، به مهارت‌های دیگری هم نیاز دارد که در ادامه آن‌ها را نام می‌بریم.
- مهارت‌های ارتباطی
- انعطاف‌پذیری
- مدیریت بحران
- مهارت حل مسئله
- برنامه‌ریزی و مدیریت زمان
- قدرت تحلیل و بررسی
- خلاقیت
- سخنوری و فن بیان
تحصیلات مشاور مدیر عامل
مشاوران مدیر عامل باید هم بر علم مشاوره تسلط داشته باشند و هم بر حوزه‌ای که در آن مشاوره ارائه می‌دهند؛ به عنوان مثال یک مشاور مالیاتی، باید با تمام قوانین و فرایندهای مالیاتی آشنا باشد. به همین دلیل است که مدیر عامل‌ها برای راهنمایی در زمینه‌های مالیاتی، معمولا به سراغ کارمندان بازنشسته اداره مالیات می‌روند.
مشاوران همچنین باید تحصیلات مرتبط در زمینه مدیریت داشته باشند. این افراد باید به مدیر عامل‌ها مشاوره بدهند، در نتیجه باید مدل ذهنی آن‌ها را درک کنند، دغدغه‌هایشان را بشناسند و بدانند که چطور می‌توانند به شیوه‌ای موثر با آن‌ها ارتباط برقرار کنند. با تحصیل در رشته‌های مدیریتی، هم می‌توان مدل ذهنی و فکری مدیران سازمان درک کرد و هم می‌توان دیدگاه جامعی برای تحلیل و بررسی سازمان به دست آورد. مشاوران خبره در حوزه مدیریت معمولا تحصیلات عالیه دارند و حداقل مدرک فوق لیسانس را دریافت کرده‌اند.
ویژگی‌های شخصیتی مورد نیاز برای مشاور مدیر عامل
مشاور مدیر عامل موفق کسی است که برای این شغل اشتیاق دارد. اشتیاق داشتن مهم‌ترین ویژگی شخصیتی مورد نیاز برای موفقیت است، اما ویژگی‌های دیگری هم وجود دارد که حرکت در مسیر این اشتیاق را برای شما ساده‌تر می‌کند.
این ویژگی‌ها عبارتند از:
- علاقمندی به یادگیری و پیشرفت همیشگی
- علاقمندی به کارهایی که تنوع وظایف بالایی دارند
- علاقمندی به فعالیت مستقل و خویش‌فرما
- روحیه جنگجو و چالش‌پذیر
بهترین تیپ شخصیتی برای این شغل چیست؟
یکی از راهنمایی‌هایی که به شما در تشخیص شغل مناسب کمک می‌کند، تست شخصیت شناسی MBTI است. در این تست، ابعاد مختلف شخصیت شما مورد بررسی قرار می‌گیرد و بر اساس تیپ شخصیتی که دارید، شغل‌های مناسب به شما پیشنهاد میشود. البته این شغل‌ها تنها پیشنهاد هستند و نمی‌توانند معیار دقیقی برای تعیین مسیر شغلی آینده شما باشند.
با توجه به ویژگی‌های شخصیتی، می‌توان گفت تیپ‌هایی که در ادامه نام می‌بریم، می‌توانند مشاوران موفقی برای مدیر عامل‌ها باشند.
- ENFJ
- ENTJ
- INTJ
- ENTP
- ENFP
- INTP
- ESFJ
- ESTP
چطور به مشاور مدیر عامل تبدیل شویم؟
در بسیاری از مواقع، کارمندهای بازنشسته سازمان‌های مختلف (به خصوص سازمان‌های دولتی) فعالیتشان را به عنوان مشاور مدیر عامل ادامه می‌دهند. مدیران هم معمولا از توصیه‌های این افراد، بخاطر تجربه زیادی که در زمینه تخصصشان دارند، استقبال می‌کنند. این مسئله اهمیت سابقه کاری و تجربه در زمینه مشاوره مدیریت را به خوبی مشخص می‌کند. اما بیایید به اول راه برگردیم و مسیری که افراد تازه‌کار برای رسیدن به این موقعیت شغلی باید پشت سر بگذارند را بررسی کنیم.
اولین و ساده‌ترین گام این مسیر، دریافت مدارک تحصیلی مورد نیاز است. در رشته‌های مدیریتی تحصیل کنید و سعی کنید در دوران تحصیل خود بیشتر از مطالبی که در کلاس‌های درس آموزش داده میشود، یاد بگیرید. همچنین به دنبال ارتباط‌هایی بگردید که برای آینده شغلی شما در این زمینه مفید هستند.
بعد از فارغ‌التحصیلی، می‌توانند کار خود را با فعالیت در شرکت‌های مشاوره کسب و کار شروع کنید. همچنین اگر خوش‌شانس باشید، می‌توانید با مدیر عامل یا مشاوران مدیر عامل ارتباط برقرار کنید و مدتی را به عنوان دوره کارآموزی در کنار آن‌ها بگذرانید.
وقتی مشغول یادگیری و کسب تجربه هستید، برای فعالیت مستقل خود برنامه‌ریزی کنید و به دنبال شکار فرصت‌ها باشید. ارتباط‌سازی، جلب توجه مدیرهای سازمان‌های مختلف، فعالیت در رسانه‌های اجتماعی یا حضور فعال در رویدادهایی که احتمال وجود فرصت‌های شغلی مرتبط در آن‌ها وجود دارد، از روش‌هایی است که می‌تواند زمینه فعالیت شما به صورت مستقل را فراهم کند.
انواع قرارداد مشاور مدیر عامل
نمونه قرارداد مشاور مدیر عامل با توجه به شرح وظایف او و نیاز سازمان تعیین میشود. به طور کلی سطوح مشاوره مدیریت در سازمان‌ها را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد. این سطح‌بندی، روی نوع قراردادی که بین مدیر عامل و مشاور منعقد میشود نیز تأثیر دارد.
- گاهی اوقات مشاوران متخصص در یک حوزه خاص، به صورت تمام وقت با یک سازمان همکاری می‌کنند. در این صورت مانند سایر پرسنل، قرارداد تمام وقت می‌بندند و شیوه محاسبه درآمدشان هم مطابق با سیستم تدوین شده برای کل منابع انسانی خواهد بود.
- مشاورهای پروژه‌ای که در سطح بالاتری هستند. آن‌ها در مواقع لزوم برای اجرای یک پروژه با سازمان همراه می‌شوند و بعد از پایان کار هم از سازمان جدا خواهند شد. قرارداد با این دسته از مشاوران به صورت توافق خرید خدمت منعقد میشود. یعنی مشاور در ازای صرف زمان مشخص باید کارهای مشخصی انجام بدهد و بابت آن، دستمزدی که در قرارداد ذکر شده را پرداخت کند.
- مشاوران تحول سازمانی در بالاترین رده مشاور مدیر عامل قرار می‌گیرند. آن‌ها تنها در زمینه تصمیمات استراتژیک و کلیدی مشاوره می‌دهند و تنها در جلسات مهم هیئت مدیره، شرکای تجاری یا سهامداران حضور دارند. قراردادی که با این افراد بسته میشود هم مانند گروه قبلی (پرداخت در ازای دریافت خدمات) است، اما معمولا مبلغی که این افراد دریافت می‌کنند، بسیار بیشتر از مشاوران پروژه‌ای است.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که اگر فرایند مشاوره شما با یک سازمان ادامه‌دار است، باید همیشه در جریان آنچه در مجموعه می‌گذرد قرار داشته باشید؛ حتی اگر با مجموعه به صورت پاره وقت یا پروژه‌ای قرارداد بسته‌اید. در غیر این صورت، مجبور خواهید شد برای هر جلسه از نو اطلاعات جمع‌آوری کنید تا در جریان تغییرات قرار بگیرید و مشاوره‌های جدید ارائه بدهید. این کار فرسایشی است و زمان خیلی زیادی از شما می‌گیرد.
حقوق مشاور مدیرعامل چقدر است؟
حقوق مشاور مدیرعامل، به تخصص و برند او بستگی دارد. افراد تازه وارد معمولا کمی بیشتر از قانون کار دریافت می‌کنند و به عنوان یک کارمند در سازمان مشغول به کار هستند. اما افرادی که در کارشان خبره هستند و شناخته شده‌اند، ممکن است تا صد میلیون تومان هم در ازای هر ساعت مشاورهای که ارائه می‌دهند، دریافت کنند. از آنجایی که هیچ قاعده و قانون مشخصی برای حقوق مشاور مدیرعامل وجود ندارد، شما باید با توجه به ارزشی که برای سازمان ایجاد می‌کنید، پول بگیرید و خودتان تعیین‌کننده درآمدتان خواهید بود. هرچقدر دانش، تخصص و تجربه بیشتری داشته باشید و خودتان را بیشتر به بازار هدفتان بشناسانید، راحت‌تر می‌توانید درآمدهای شیرین این شغل را تجربه کنید.
جالب است بدانید که حقوق مشاور مدیرعامل در سطح بین‌الملل هم بسیار بیشتر از سطح متوسط جامعه است. آمار نشان می‌دهد این افراد به صورت متوسط سالانه ۲۴۲ هزار دلار درآمد دارند. متوسط درآمد در سال ۲۰۲۳ در آمریکا، حدود ۷۴ هزار دلار در یک سال است.
چالش‌های شغلی مشاوره مدیریت
شغل مشاوره مدیر عامل پرستیژ کاری بالایی دارد و اگر فردی مهارت زیادی داشته باشد و برند شخصی‌اش در میان مدیران سازمان‌های مختلف شناخته شود، درآمد خوبی هم به دست می‌آورد. همین مسئله باعث میشود بسیاری از فارغ‌التحصیلان جوان رشته مدیریت، به دنبال این شغل باشند. اگر این شغل مورد علاقه شماست، فعالیت در آن هیچ اشکالی ندارد، زیرا در این مسیر اشتیاق دارید و حتی هنگام مواجهه با مشکلات هم به مسیرتان ادامه خواهید داد. با پشتکار و مداومت، آینده روشنی در انتظارتان خواهد بود. اما اگر تنها بخاطر پرستیژ و درآمد بالا به سراغ این شغل آمده‌اید، بد نیست که با چالش‌های آن نیز آشنا باشید.
- اگر راهکارهای ارائه شده توسط مشاور به شکست منتهی شود، مدیر عامل و اعضای سازمان او را سرزنش می‌کنند.
- مشاورانی که هنوز برند شخصی ندارند، در بهترین حالت به عنوان یک کارمند در یک شرکت مشاوره کسب و کار فعالیت می‌کنند و رنگ دستمزدهای کلانی که درباره آن‌ها صحبت میشود را نمی‌بینند.
- مسیر تبدیل شدن به یک مشاور مدیر عامل، سخت است و به سال‌ها تجربه و کارآموزی نیاز دارد. مطالعه و شرکت در دوره‌های آموزشی به تنهایی برای موفقیت در این شغل کافی نیست.
- کارفرماها هنگام انتخاب مشاور، وسواس شدیدی دارند و کم‌تر پیش می‌آید که به یک فرد تازه‌کار فرصت بدهند. آن‌ها معمولا به سراغ افرادی می‌روند که ثابت شده هستند؛ زیرا قرار است سرنوشت سازمانشان را به تصمیمات و پیشنهادهای مشاور گره بزنند.
- گاهی اوقات در حوزه تخصصی یک مشاور مدیر عامل مشکل ایجاد میشود. به عنوان مثال مشاوران دیجیتال مارکتینگ، در دوره قطعی و محدودیت‌های اینترنت، دغدغه‌های بسیاری پیدا کردند. آن‌ها باید پاسخ همه مشتریانشان را می‌دادند و متدهای جدیدی برای فعالیت آن‌ها در فضای آنلاین ابداع می‌کردند.
- مشاوره مدیریت شغل کارمندی نیست که ساعت کاری و درآمد مشخص داشته باشد. ممکن است در بعضی از ماه‌های سال حتی یک مشاوره هم نداشته باشید، اما در بعضی ماه‌ها هم آنقدر سرتان شلوغ شود که مجبور شوید تا آخر شب در جلسات مشاوره با کارفرماها شرکت کنید.
کلام آخر؛ مشاور مدیر عامل پیر دانای سازمان است!
شخصیت پیر دانا در داستان‌ها کسی است که وقتی مشکلی ایجاد شده، ظاهر میشود و راهکار مناسب برای آن را ارائه می‌دهد. مشاور مدیر عامل هم چنین نقشی در سازمان ایفا می‌کند. این افراد با تجزیه و تحلیل شرایط، مشکلات را شناسایی و حل می‌کنند، فرایندهای سازمان را بهینه می‌کنند و فرهنگ سازمانی را به سمتی پیش می‌برند که رضایت شغلی کارمندان افزایش پیدا کند و در جهت موفقیت سازمانی تلاش کنند. یک مشاور خوب، مسیر هموارتری برای دستیابی به اهداف و برنامه‌هایی تعیین شده پیش روی سازمان قرار می‌دهد.
اگر می خواهید به صورت حرفه ای تیم سازی کنید و تیم با انگیزه ای داشته باشید، سیستم کنترلی اصولی طراحی کنید و عملکرد کارمندانتان را ارزیابی کنید، بهترین ها را در سازمانتان استخدام کنید و … می‌توانید در « دوره آنلاین مدیریت » ثبت نام کنید.
