نکات کاربردی مدیریت
متدولوژی اسکرام چیست؟ وظایف و حقوق اسکرام مستر حرفه ای
مهر
آینده هیچ پروژهای مشخص نیست؛ اما احتمالات درباره هر پروژه فرق میکند. اگر میخواهید بدانید اسکرام چیست، میتوانید تصور کنید چراغ قوهای است که در یک مسیر تاریک به شما کمک میکند محدوده پیش روی خود را ببینید. عدم قطعیتها و انواع ریسک هستند که مسیر رشد یک کسب و کار و حتی افراد را میسازند؛ البته به شرطی که بدانید چگونه باید با آنها برخورد کنید تا نتیجه نهایی با خواسته شما یکی باشد.
پروژهها یا مسائل پیچیده سختترین چالشهایی هستند که پیش روی سازمان قرار دارند و اگر استراتژی مناسب برای حل آنها در نظر نگیرید، قطعا به شکست منتهی خواهد شد. این دسته از پروژهها به گونهای است که شاید نتیجه نهایی حتی با آنچه مشتری شما به آن فکر کرده، متفاوت باشد. در واقع میتوان گفت پروژههای پیچیده بیشتر از سایر کارها با عدم قطعیت روبرو هستند. شما با پاسخ به سوال اسکرام چیست، میتوانید فریم ورک مناسبی برای انجام این دسته از پروژهها داشته باشید. در این مقاله درباره اسکرام و روشهای استفاده از آن توضیح خواهیم داد.
متدولوژی اسکرام چیست؟
برخی از پروژههای سازمان جدید هستند و پیش از این نمونه مشابهی نداشتهاند، همچنین فرایند آنها به گونهای است که امکان پیشبینی وجود ندارد و ممکن است هر لحظه اتفاقی بیفتد که نتیجه نهایی را تحت تأثیر قرار دهد. اسکرام فریم ورکی است که در این دسته از پروژهها به کار میرود.
متدولوژی اسکرام یکی از بخشهای مدیریت چابک به شمار میرود و زمانی کاربرد دارد که پروژه مدل آبشاری است؛ یعنی شما ابتدا باید بخش اول را انجام دهید تا با دادههایی که به دست میآورید، بتوانید وارد فاز دوم پروژه بشوید. به عبارتی افرادی که میدانند اسکرام چیست، معمولا پروژههایشان را بدون کمترین اطلاعات در ابتدای مسیر شروع میکنند و به مرور زمان با دادهها و تجربیاتی که به دست میآورند، مسیر به پایان رساندن پروژه را مشخص خواهند کرد.
تعریف اسکرام به زبان ساده
برای تعریف اسکرام به زبان ساده از یک مثال استفاده میکنیم. تصور کنید پروژههای برنامهنویسی جزو مسائل پیچیدهای هستند که معمولا باید با استفاده از متدولوژی اسکرام حل شوند. به عنوان مثال تصور کنید یک سازمان بزرگ قصد دارد نرم افزاری سفارش دهد که تمام اطلاعات بخش بایگانی به آن منتقل شود. برنامه نویس در ابتدای پروژه حتی نمیداند دادههای موجود در بایگانی چیست، چه چیزهایی را باید ثبت کند و چه دستهبندیهایی باید داشته باشد. بنابراین در گام اول با اطلاعات موجود در بایگانی سازمان آشنا میشود. بعد از آن گام دوم برای او روشن خواهد شد و میتواند برنامهای بنویسد که مانند قفسههای بایگانی، دستهبندیهای مختلفی برای اسناد داشته باشد.
قسمتهای مختلف فرایند اسکرام
فرایند اسکرام شامل قسمتهای مختلفی است که در آن، همان دادههای محدودی که وجود دارد، جمعآوری میشوند. به عنوان مثال مشتری مشخص میکند چه ویژگیهایی در نظر دارد و این جزو اولین دادههای تیم توسعه دهنده است. این دادهها باید به ترتیب اولویت دستهبندی شوند تا مراحل اجرای پروژه را مشخص کنند. بعد از آن هم پروژه وارد فاز اجرایی خواهد شد و باید در بازههای زمانی منظم تحلیل شود.
هرکدام از این مراحل در یکی از قسمتهای فرایند اسکرام قرار میگیرد که در ادامه آن را توضیح میدهیم.
بکلاگ محصول
اگر میخواهید بدانید اولین بخش از فرایند اسکرام چیست، باید به کارفرما فکر کنید. کسی که پروژه یا محصولی به سازمان دیگری سفارش میدهد، باید بکلاگ محصول را نیز طراحی کند. این فرد باید در یک لیست مشخص کند چه چیزی میخواهد و نتیجه نهایی کار باید چه ویژگیهایی داشته باشد که رضایت او را جلب کند. برخی از اسکرام مسترها برای تسهیل این مرحله، پرسشنامهای مطرح میکنند و در اختیار کارفرما قرار میدهند تا به او کمک کنند ذهن خود را درباره آنچه نیاز دارد، منسجم کند.
بکلاگ محصول باید به ترتیب اولویت نوشته شود. زیرا معمولا تنها چند ویژگی کلیدی در بین نوشتههای کارفرما وجود دارد و بقیه ویژگیهای فرعی هستند که در اولویتهای بعدی باید به محصول اضافه شوند.
بکلاگ اسپرینت
این بخش نیز مانند بکلاگ محصول است؛ اما توسط تیم توسعهدهنده پروژه نوشته میشود. در اسپرینت، هدف نهایی فرایند اسکرام مشخص میشود. بعد از آن توسعهدهندگان با توجه به بکلاگ کارفرما اولویتها و ویژگیهایی که باید اجرا شود، این ویژگیها را دستهبندی میکنند تا به طور تقریبی مشخص شود در هر مرحله چه کاری باید انجام دهند.
البته پروسهای که در ابتدا نوشته میشود، قطعی نیست و احتمال دارد در طی مسیر نیاز به تغییر داشته باشد. به همین دلیل است که در حال پاسخ دادن به سوال اسکرام چیست، هستیم!
حتما بخوانید: مدیریت استراتژیک چیست
اسپرینت در اسکرام چیست؟
اسپرینت چرخههای زمانی کوچکتر فرایند اسکرام است که معمولا دو الی چهار هفته طول میکشد. در هر اسپرینت بخشی از بکلاگ مشتری در دستور کار قرار میگیرد. با توجه به اینکه تیم توسعهدهنده چقدر ظرفیت دارد و در یک اسپرینت چقدر میتواند پروژه را پیش ببرد، مقدار اقدامات مشخص شده در هر اسپرینت متفاوت خواهد بود.
توسعه اسپرینت
بعد از اینکه تیم توسعهدهنده وارد فرایند اجرایی شد، باید در ابتدایی هرروز جلسهای برای بررسی اسپرینت برگزار کنند تا مشخص شود در هر روز هر کسی چه کاری باید انجام دهد. در این جلسه تمام افراد باید مشخص کنند روز قبل چه کاری انجام دادند و چقدر به هدف اسپرینت نزدیک شدند. با توجه به گذشته، امروز چه کاری باید انجام دهند و چه چالشهایی را باید از پیش روی خود بردارند.
بعد از پایان هر اسپرینت نیز باید جلسهای تحت عنوان Sprint Review برگزار شود و در آن فرایند اسکرامی که در این اسپرینت پیادهسازی شده، مورد بررسی قرار بگیرد. در این جلسه میتوان از آنچه در اسپرینت کنونی گذشته، برای اسپرینت بعدی هم استفاده کرد. یعنی باید نقاط ضعف و قوت حین اجرای این اسپرینت پیدا شوند تا برای اسپرینتهای آینده بتوان بیشتر روی نقاط قوت مانور داد و نقاط ضعف را از بین برد.
حتما بخوانید: پرسونال برندینگ چیست
اسکرام مستر چیست؟
اسکرام مستر رهبر تیم توسعهدهنده اسکرام است که بیشتر از هر کسی باید بداند اسکرام چیست و چگونه باید در یک پروژه پیاده شود. آنها تنظیمکننده اسپرینتها و فرایند اسکرام هستند. همچنین واسطهای بین تیم و کارفرما محسوب میشوند. آنها باید به زبان ساده به کارفرما توضیح دهند اسکرام چیست و اطلاعات مورد نیاز برای توسعه را از او بگیرند. سپس این اطلاعات را به صورت حرفهای در اختیار اعضای تیم توسعهدهنده قرار دهند. آنها به نوعی مترجم میان اعضای تیم و کارفرما به شمار میروند!
کار اسکرام مستر چیست؟
اسکرام مستر اولین کسی است که در پروژه حضور دارد. او ابتدا باید به کارفرما در تدوین بکلاگ محصول کمک کند. همانطور که گفتیم برخی از اسکرام مسترها با استفاده از پرسشنامه این کار را انجام میدهند. بهتر است به عنوان یک اسکرام مستر حرفهای با کارفرما جلسه برگزار کنید و در فرایند نوشتن بکلاگ محصول حضور داشته باشید تا او را هدایت کنید. زیرا معمولا کارفرماها نمیدانند اسکرام چیست و چگونه میتواند به توسعه پروژه آنها کمک کند.
در مرحله بعدی اسکرام مستر باید اطلاعات دریافتی از سوی کاربر را به بکلاگ اسپرینت تبدیل کند. بنابراین باید ظرفیت تیم و بار کاری تسکهای موجود را بداند تا بتواند آن را در اسپرینتهای مختلف تقسیم کند. برنامهریزی برای پروژه یکی از مهمترین وظایف اسکرام مستر است. او همچنین باید با مدیر پروژه در ارتباط باشد و به او اعلام کند منابع مورد نیاز برای هر اسپرینت و فرایند اسکرام چیست.
بعد از اینکه پروژه وارد فاز اجرایی شد، اسکرام مستر باید تیم را هدایت کند. مطمئن شود تیم از قوانین پیروی میکنند، عملکرد آنها را بسنجد و بررسی کند که آیا در پایان هر اسپرینت به هدفی که برایشان تعیین شده است، رسیدهاند یا خیر.
تحلیل اطلاعات، سنجش عملکرد و برگزاری جلسات ضروری در روند اسکرام از دیگر وظایف اسکرام مستر است. بنابراین چنین فردی باید کاملا قدرت رهبری داشته باشد تا بتواند یک پروژه را به سرانجام برساند.
حتما بخوانید: پادکست هایی که باید شنید
حقوق اسکرام مستر
این موضوع کاملا نسبی است و به فاکتورهای مختلفی که در ادامه بیان میکنیم بستگی دارد:
- سابقه کاری
- قرارداد با سازمان یا کار به صورت خویشفرما و پروژهای
- بهرهمندی از مدرک اسکرام مسترینگ
- میزان سختی پروژه
- حوزه فعالیت.
به طور کلی درآمد استاندارد یک اسکرام مستر در کشورهای دیگر با توجه به فاکتورهای بالای بین ۱۳ تا ۱۸ هزار دلار است.
ویژگیهای اسکرام مستر حرفه ای
هرچه پروژه پیچیدهتر باشد به اسکرام مستر حرفه ایتری نیاز خواهید داشت.
7 ویژگیهای یک اسکرام مستر حرفه ای را در ادامه بیان کردهایم.
- به خوبی بداند اسکرام چیست و چگونه باید این متدولوژی را اجرا کند.
- توانایی اولویتبندی ویژگیها را داشته باشد.
- انعطافپذیری بالایی داشته باشد و از هرگونه تغییر استقبال کند و برنامهها را در راستای آن تغییر، بروزرسانی کند.
- به اعضای تیم و اطلاعاتی که در طی پروژه به دست میآورند توجه کند.
- دقیق و نکتهبین باشد تا بتواند در هر اسپرینت، دادههای بیشتری برای ادامه پروژه به دست آورد.
- در بازههای زمانی منظم جلسات اسکرام را با اعضای تیم و کارفرما برگزار کند و به صورت منظم عملکرد را به کمک اعضای تیم بسنجد.
آنچه گفتیم، ویژگیهای منحصر به یک اسکرام مستر حرفه ای بود. چنین فردی باید با مهارتهای رهبری و اصول مدیریت تیم آشنایی کامل داشته باشد.
حتما بخوانید: kpi مخفف چیست
آموزش اسکرام
برای آموزش اسکرام، باید ابتدا در حوزه کاری خود به یک فرد حرفهای تبدیل شوید. به عنوان مثال کسی که قصد دارد در یک پروژه برنامهنویسی اسکرام مستر باشد، باید ابتدا یک برنامهنویس حرفهای باشد تا بتواند پروژه را رهبری کند. بعد از آن باید اطلاعاتی درباره اینکه اسکرام چیست و چگونه در حوزه کاری شما اجرا میشود به دست آورید. دورههای بینالمللی و داخلی اسکرام مستر برای این منظور تدوین شدهاند.
اما اطلاعات تئوری تنها بخش محدودی از آموزش اسکرام را تشکیل میدهند. برای یادگیری کامل، باید وارد پروژههای عملی شوید. مدتی به عنوان یک عضو توسعهدهنده اسکرام کار کنید و یک مشاهدهگر کامل برای اسکرام مستر پروژه باشید. کسب تجربه به همراه افزایش دانش در زمینه پروژهها، شما را به یک اسکرام مستر حرفه ای تبدیل خواهد کرد.
فرایند آموزش اسکرام نیز جزو پروژههایی است که باید با استفاده از همین متدولوژی هدایت شود؛ زیرا قطعیت ندارد و تا زمانی که یک مرحله مشخص نشده باشد، مرحله بعدی شفاف نیست.
قوانین اسکرام چیست؟
اسکرام قاعده و قانون خاصی ندارد و در هر پروژه با طراحی اسپرینتها و فرایندها، باید قوانین اسکرام را نیز مشخص کرد. این قوانین چارچوبهایی ایجاد میکنند و باعث میشوند از مسیر اصلی پروژه منحرف نشوید.
در ادامه به برخی از قوانینی که به تمام اسکرامها کمک میکند، اشاره میکنیم.
- برد اسکرام داشته باشید و تاریخچه هر اسپرینت و کل فرایند اسکرام را در آن ثبت کنید. بهتر است یک تخته وایت برد یا شیشه بزرگ را به این کار اختصاص دهید.
- هر اسپرینت باید زمان مشخصی داشته باشد و طی همان زمان به پایان برسد.
- حتما جلسات اسکرام روزانه توسعه اسپرینت برگزار شود.
- عملکرد هر اسپرینت به صورت مداوم مورد بررسی قرار بگیرد.
- در پایان هر روز کاری باید پیشرفتی، هرچند کوچک، وجود داشته باشد.
- اسپریتها باید مستندسازی شوند تا بتوان از دادههای آنها برای ادامه فرایند اسکرام استفاده کرد.
قوانین اسکرام بر سه اصل سازماندهی درون تیم، تعهد به برنامه زمانی و پیشرفت آهسته و پیوسته استوارند و مشخص میکنند در هر پروژه فرایند اسکرام چیست و چگونه باید اجرا شود.
حتما بخوانید: فریلنسر چیست
کلام آخر؛ متدولوژی اسکرام دشمن روزمرگی در سازمان است
سازمانهایی که روال کاری مشخصی ندارند و هر روز آنها با روز قبلی متفاوت است، به خوبی درک میکنند که اسکرام چیست و تا چه اندازه میتواند کاربردی باشد. شخصیت افرادی که در این سازمانها کار میکنند نیز باید با نوع کار آنها هماهنگ باشد. انعطافپذیری، توانایی تصمیمگیری سریع و قابلیت تحلیل سریع اطلاعات از جمله ویژگیهای مهم برای اجرای متدولوژی اسکرام است.
البته این دسته از پروژههای غیرقطعی معمولا در همه سازمانها وجود دارند. به همین دلیل لازم است همه مدیران بدانند متدولوژی اسکرام چیست تا بتوانند در مواقع ضروری از آن استفاده کنند. اگر تجربهای در زمینه استفاده از این متدولوژی دارید یا ابهامی در این زمینه برایتان باقی مانده است، میتوانید در بخش کامنتها مطرح کنید.
در دوره جامع مدیریت کاربردی، ۲۳ قانون و قاعده حرفه ای مدیریت در ایران ارائه می شود که به تنهایی می توانند از شما مدیری برجسته بسازند
